اصول اخلاقی مترجم

On Translator Ethics

نویسنده: آنتونی پیم

مترجم: زهرا فلاح شاهرودی و فرزانه معمار

کتاب اصول اخلاقی مترجم نوشته‌ی آنتونی پیم، یکی از آثار برجسته در حوزه‌ی مطالعات ترجمه، با ترجمه‌ی زهرا فلاح شاهرودی و فرزانه معمار، توسط نشر مرکز منتشر شده است. این کتاب با نگاهی نوآورانه به نقش مترجم در فرآیند انتقال فرهنگی، به بررسی اصول اخلاقی حاکم بر حرفه‌ی ترجمه می‌پردازد و چارچوبی منحصربه‌فرد برای درک مسئولیت‌های مترجم ارائه می‌دهد.

موضوع محوری کتاب، مفهوم بینافرهنگی بودن مترجم است. آنتونی پیم با تأکید بر نقش مترجم به‌عنوان میانجی‌گر فرهنگ‌ها، پیشنهاد می‌کند که اصول اخلاقی ترجمه نباید صرفاً بر نقد متون ترجمه‌شده متمرکز باشد، بلکه باید بر شخص مترجم و تصمیم‌گیری‌های او در موقعیت‌های مختلف تأکید کند. پیم معتقد است که مترجم باید آگاهانه تصمیم بگیرد که چه زمانی، برای چه کسی و به چه دلیل ترجمه کند. این آگاهی به مترجم کمک می‌کند تا با درک عمیق‌تری از مسئولیت‌های خود، همکاری بینافرهنگی را تسهیل کند. به‌جای ارزیابی صرفاً زبان‌شناختی، پیم اولویت را به مسئولیت اجتماعی و اخلاقی مترجم می‌دهد و با بازخوانی نقادانه‌ی آرای فیلسوفانی چون شلایرماخر و تحلیل اسطوره‌ای-فلسفی قاصد در تاریخ‌نگاری‌های هرودوت، به تبیین این مسئولیت‌ها می‌پردازد.

چرا کتاب اصول اخلاقی مترجم مهم است؟

این کتاب به دلیل رویکرد نوین و انسان‌محور خود، منبعی ارزشمند برای مترجمان، پژوهشگران مطالعات ترجمه و دانشجویان این حوزه است. این اثر نه‌تنها به مسائل فنی ترجمه نمی‌پردازد، بلکه بر جنبه‌های اخلاقی و فرهنگی آن تمرکز دارد و مترجم را به‌عنوان یک کنشگر فعال در تبادلات فرهنگی معرفی می‌کند. پیم با زبانی روشن و استدلالی محکم، خواننده را به تأمل در تأثیرات عمیق‌تر کار ترجمه بر جوامع و فرهنگ‌ها دعوت می‌کند.