باریس گادونوف

Boris Godunov

نویسنده: الکساندر سرگیویچ پوشکین

ترجمه: آبتین گلکار

بوریس گدونوف (Борис Годунов)، نوشته‌ی الکساندر سرگیویچ پوشکین، شاعر و نمایشنامه‌نویس برجسته‌ی روس، نمایشنامه‌ای تاریخی است که در سال ۱۸۲۵ نوشته شد و در ۱۸۳۱ منتشر گردید. این اثر، که الهام‌گرفته از نمایشنامه‌ی مکبث شکسپیر و تاریخ روسیه است، با نثری شاعرانه و روایتی تراژیک، به کاوش در موضوعاتی چون قدرت، جاه‌طلبی، خیانت و سرنوشت می‌پردازد. پوشکین، متولد ۱۷۹۹ در مسکو و درگذشته‌ی ۱۸۳۷، به‌عنوان «پدر ادبیات مدرن روس» شناخته می‌شود و بوریس گدونوف را به‌عنوان شاهکار نمایشی‌اش می‌شناسند.

بوریس گدونوف داستان صعود و سقوط بوریس گدونوف، تزار روسیه (۱۵۹۸–۱۶۰۵)، را روایت می‌کند. نمایشنامه از مرگ تزار فئودور اول آغاز می‌شود و بوریس، که شایعه‌ی قتل پسر تزار را به همراه دارد، به قدرت می‌رسد. داستان با روایتی شکسپیری، شخصیت‌هایی چون گریشکا اوترِپیِف (مدعی تاج و تخت) و شورش‌های مردمی را دنبال می‌کند. بوریس، مردی جاه‌طلب اما پشیمان، با وجدان بیدار و خیانت‌ها دست‌وپنجه نرم می‌کند. پوشکین با ۲۵ صحنه و زبان شاعرانه، خواننده را به دل آشوب‌های سیاسی و درونی روسیه‌ی قرن هفدهم می‌برد و پایان تراژیک آن، تأثیری ماندگار می‌گذارد.

بوریس گدونوف برای علاقه‌مندان به نمایشنامه‌های کلاسیک، تاریخی و تراژیک اثری جذاب است. این کتاب با روایتی شاعرانه و درون‌مایه‌های عمیق، به موضوعاتی چون قدرت، جاه‌طلبی و وجدان می‌پردازد. سبک پوشکین، که ترکیبی از شعر، تاریخ و روان‌شناسی است، این اثر را به یکی از شاهکارهای ادبیات روس تبدیل کرده است. بوریس گدونوف، که اقتباس اپرایی (۱۸۶۹) دارد، خوانندگان را به تأمل در سرنوشت قدرت و اخلاق دعوت می‌کند و جایگاه پوشکین را به‌عنوان نابغه‌ی روس تثبیت می‌کند.