زیباییشناسی هالیوود - تاد برلینر
زیباییشناسی هالیوود
(لذت در سینمای امریکا)
Hollywood Aesthetic
نویسنده: تاد برلینر
ترجمه: حسام الدین موسوی ریزی
زیباییشناسی هالیوود: لذت سرگرمی در سینمای جریان اصلی
زیباییشناسی هالیوود نوشته تاد برلینر (Todd Berliner)، اثری جسورانه و تحلیلی از انتشارات دانشگاه آکسفورد (۲۰۱۷)، به بررسی چگونگی خلق لذت زیبایی‌شناختی در سینمای آمریکایی می‌پردازد و از منتقدان دفاع می‌کند که هالیوود را به یکنواختی و انفعال متهم می‌کنند. برلینر، استاد مطالعات فیلم در دانشگاه کارولینای شمالی ویلمینگتون و متخصص زیباییشناسی، روایت و تاریخ سینمای آمریکا، با رویکردی نوآورانه، نشان می‌دهد چگونه فیلم‌های هالیوودی با ترکیب عناصر فلسفی، روان‌شناختی و ساختاری، میلیون‌ها بیننده را سرگرم می‌کنند. این کتاب، مناسب برای دانشجویان نظریه سینما، منتقدان زیباییشناسی فیلم و علاقه‌مندان به سینمای هالیوود، بیانیه‌ای پرشور در دفاع از ارزش هنری سینمای عامه‌پسند است و با مثال‌هایی از فیلم‌های کلاسیک و مدرن، مرزهای سرگرمی و هنر را بازتعریف می‌کند.
تاد برلینر در این کتاب، سینمای هالیوود را به عنوان هنری عامه‌پسند بازسازی می‌کند و استدلال می‌کند که جذابیت جهانی آن نه در سادگی، بلکه در پیچیدگی‌های زیبایی‌شناختی نهفته است – پیچیدگی‌هایی که از لذت‌های شناختی، عاطفی و حسی ناشی می‌شوند. او با مهندسی معکوس فیلم‌ها، نشان می‌دهد چگونه هالیوود بسته‌بندی لذت را در مقیاس گسترده منظم کرده و از ابزارهایی چون روایت، سبک بصری و ساختار برای ایجاد تجربه‌ای غنی استفاده می‌کند. کتاب در فصل‌های متعدد، نظریه‌ای جامع ارائه می‌دهد که بر پایه فلسفه (مانند کانت و هیوم) و روان‌شناسی (مانند نظریه‌های ادراک و لذت) بنا شده، و هالیوود را از اتهام یکنواختی رها می‌سازد.
برخی از محورهای کلیدی عبارتند از:
لذت زیبایی‌شناختی در سرگرمی: برلینر توضیح می‌دهد که فیلم‌های هالیوودی لذت را از طریق تعارض‌های کنترل‌شده و رهایی‌های عاطفی ایجاد می‌کنند، مانند تعقیب‌های نفس‌گیر در شمال از شمال غربی (۱۹۵۹) یا عمق اخلاقی در شوالیه تاریکی (۲۰۰۸).
تحلیل فیلم‌های نمونه: کاوشی در آثار متنوعی چون کازابلانکا (۱۹۴۲) برای رمانتیسم کلاسیک، سرگیجه (۱۹۵۸) برای پیچیدگی‌های روان‌شناختی، پدرخوانده (۱۹۷۲) برای روایت‌های حماسی، گاو خشمگین (۱۹۸۰) برای شدت بصری، و نابخشوده (۱۹۹۲) برای نقد ژانر وسترن.
دفاع از تنوع هالیوودی: برلینر با مثال‌هایی از فیلم‌های ژانرهای مختلف – از علمی-تخیلی مانند جنگ ستارگان (۱۹۷۷) و سربازان سفینه فضایی (۱۹۹۷) تا درام‌هایی چون آخرین وسوسه مسیح (۱۹۸۸) – نشان می‌دهد که هالیوود یکدست نیست، بلکه طیفی از سبک‌ها و تم‌ها را برای تحریک مخاطب ارائه می‌دهد.
نقد منتقدان سنتی: نویسنده به چالش می‌کشد که زیباییشناسی هالیوود انفعال‌آور نیست، بلکه فعالانه بیننده را درگیر می‌کند و از عناصری چون تصاویر بصری (مانند روشنایی‌های شهر، ۱۹۳۱) و روایت‌های لایه‌دار (مانند همشهری کین، ۱۹۴۱) برای عمق‌بخشی استفاده می‌کند.
پرسش محوری کتاب این است: چگونه سینمای هالیوود، با تمرکز بر سرگرمی، لذت زیبایی‌شناختی عمیقی خلق می‌کند که میلیون‌ها را مجذوب خود سازد؟ این اثر، با نثری شیوا، مثال‌های تصویری و ارجاعات غنی، هالیوود را به عنوان هنری پویا و تأثیرگذار بازتعریف می‌کند و بر بحث‌های معاصر در مطالعات فیلم تأثیر گذاشته است.
سوتلانا الکسیویچ - روزنامه‌نگار و نویسنده
سوتلانا الکسیویچ (Svetlana Alexievich)، زاده ۳۱ مه ۱۹۴۸ در استانیسلاو (اوکراین کنونی)، نویسنده و روزنامه‌نگار بلاروسی است که به‌خاطر آثارش در تاریخ شفاهی شهرت جهانی دارد. او در سال ۲۰۱۵ برنده جایزه نوبل ادبیات شد و اولین روزنامه‌نگاری بود که این افتخار را کسب کرد. الکسیویچ با آثاری چون «آخرین شاهد‌ها» (۱۹۸۵)، «جنگ چهره زنانه ندارد» و «صداهایی از چرنوبیل»، روایت‌های واقعی از تجربیات انسانی در جنگ، فاجعه و رنج را ثبت کرده است. او با مصاحبه‌های عمیق و نثری شاعرانه، صدای مردم عادی را به ادبیات جهانی آورده است. آثار سوتلانا الکسیویچ، که به بیش از ۳۵ زبان ترجمه شده‌اند، از جمله توسط نشر چشمه در ایران، برای پژوهشگران تاریخ، ادبیات غیرداستانی و علاقه‌مندان به داستان‌های انسانی منبعی بی‌نظیرند. الکسیویچ با سبک منحصربه‌فردش، تاریخ را از نگاه حاشیه‌نشینان روایت می‌کند.
عباس علی عزتی - مترجم
عباس‌علی عزتی، زاده ۲۷ اسفند ۱۳۴۷ در تکاب، آذربایجان غربی، مترجم، فیلم‌ساز و روزنامه‌نگار برجسته ایرانی است. او با مدرک کارشناسی تئاتر از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران و کارشناسی ارشد سینما از دانشکده سینما-تئاتر دانشگاه هنر، به‌ویژه در ترجمه آثار ادبیات نمایشی از زبان‌های ایتالیایی و روسی شهرت دارد. عزتی با ترجمه آثاری چون «آخرین شاهد‌ها» اثر سوتلانا الکسیویچ، «جهان دوگانه‌ی مینیاتور ایرانی» اثر مائیس نظرلی، و «قزاق‌ها» اثر لئو تولستوی، نقش مهمی در انتقال ادبیات و فرهنگ جهانی به مخاطبان فارسی‌زبان ایفا کرده است. او همچنین در زمینه فیلم‌سازی و روزنامه‌نگاری فعالیت داشته و مقالاتی مانند «تعزیه، نمایش مذهبی ایران» منتشر کرده است. عزتی زبان‌های ایتالیایی و روسی را در مؤسسات معتبر آموخته و آثارش توسط ناشرانی چون فرهنگستان هنر و افراز منتشر شده‌اند. آثار عباس علی عزتی برای پژوهشگران ادبیات، هنر و علاقه‌مندان به ترجمه‌های باکیفیت منبعی ارزشمند است.